موارد نقض مقررات و هنجارهای بین­المللی از جمله NPT توسط کشورهای دارای سلاح هسته­ای

باسمه تعالی

1.   استقرار بیش از 240 کلاهک هسته­ای در کشورهای غیرهسته­ای از جمله بلژیک، هلند، آلمان، ایتالیا، ترکیه بر اساس سیستم چتر هسته­ای ناتو؛ این اقدام برخلاف تعهدات آنها بر اساس مواد 1 و 2 پیمان NPT است.

2.   کشورهای هسته­ای عضو پیمان NPT مشروعیت رأی اجماعی دادگاه جهانی[1] که حکم کرده بود ماده پنجم NPT نیازمند دستیابی عملی به خلع سلاح هسته­ای در همه ابعاد آن ­است را به­رسمیت نشناخته است.

3.   آمریکا، روسیه، انگلیس و فرانسه حتی قبول ندارند که حتی وارد مذاکرات مربوط به دستیابی به خلع سلاح هسته­ای در همه ابعاد آن شوند. ماده پنجم خواستار "مساعی جمیله و حسن­نیت" در راستای خلع سلاح هسته­ای است.

4.   آمریکا عملاً به­دنبال ارتقاء سطح کلاهک­های هسته­ای، ساخت تأسیسات جدیدی در لوس آلاموس و  تولید نسل جدیدی از کلاهک­های هسته­ای با عنوان Reliable Replacement warheads است که در تناقض با ماده ششم NPT است.

5.   تمدید موافقت­نامه 1958 برای همکاری جهت استفاده از انرژی اتمی در راستای اهداف دفاعی متقابل بین آمریکا و انگلیس دلالت بر این دارد که این پیمان دوجانبه تضعیف­کننده تعهدات آمریکا و انگلیس ذیل ماده اول NPT است. بر اساس ماده اول پیمان NPT که این دو کشور را به­عنوان کشور امین معرفی می­کند، در ماده اول خود تصریح می­کند که هر کشور هسته­ای عضو NPT موظف است هیچ­گونه انتقال هسته­ای اعم از سلاح، ابزار انفجار هسته­ای یا کنترل چنین تسلیحات یا ابزارهایی را بصورت مستقیم یا غیرمستقیم به هیچ دریافت کننده­ای اعم از آنکه کشور هسته­ای یا غیرهسته­ای باشد انجام ندهد.

6.   آمریکا و انگلیس برخلاف تعهدات خود، ذیل ماده اول NPT، توافق کرده­اند که ارتش آمریکا از کارخانه تسلیحات اتمی انگلیس برای انجام تحقیقات برنامه­های نظامی هسته­ای خود استفاده کند. مقامات نظامی آمریکا تصریح کرده­اند که تحقیقات "بسیار ارزشمندی" درباره کلاهک­های هسته­ای در سیاست تسلیحات هسته­ای در آلدرماستون که در برک شایر (aldermaston in Berkshire) قرار دارد بر اساس قرارداد جاری و سری بین دولت­های انگلیس و آمریکا انجام گرفته است.

7.   پیمان NPT خواستار آن است که کشورهای دارنده سلاح هسته­ای در توسعه برنامه­های انرژی هسته­ای صلح­آمیز به دیگر امضا کنندگان NPT کمک کنند. در واقع کشورهای دارا، ایران را بایکوت کرده و به سه کشور هند، پاکستان و اسرائیل که خارج از NPT بوده و سلاح هسته­ای ساخته­اند کمک و حمایت می­کنند.

8.   فرانسه در تناقض با تعهدات خود ذیل مواد یک و دو NPT، در اواخر دهه 1950 در دیمونا (اسرائیل) رآکتور آب سنگین ساخته است و نسبت به آموزش نیروها و نصب قطعات و تجهیزات برای تولید مواد هسته­ای در سطح استفاده برای سلاح اتمی اقدام کرده است. هزینه مالی این تأسیسات را آلمان پرداخت کرده است.

9.   انگلیس به­دنبال ارتقاء سطح سلا­ح­های هسته­ای موشک – پایه ترایدنت می­باشد که بر ضد تعهدات این کشور ذیل ماده ششم است. طبق این برنامه، نیروی دریایی انگلیس 58 موشک بالستیک هسته­ای ترایدنت (IID-5) زیر دریا – پایه و حدود 200 کلاهک هسته­ای بر چهار موشک بالستیک زیردریا - پایه کلاس "ونگوارد" را در پایگاه دریایی کلاید (clyde) در سواحل غربی اسکاتلند عملیاتی کرده است. اگر چه دولت انگلیس ادعا می­کند که کلاهک­های مورد استفاده در سیستم ترایدنت انگلیس "در مرکز هسته­ای آلدرماستون طراحی و ساخته شده­اند" اما اسناد از طبقه­بندی خارج شده وزارت انرژی آمریکا دلالت بر این دارد که سیستم کلاهک در چارچوب طراحی­های غیرهسته­ای انجام شده است.

10. آمریکا و هند در آگوست 2007 موافقتانه همکاری در عرصه استفاده صلح­آمیز از انرژی هسته­ای را امضا کردند که در تناقض با مواد یک و دو پیمان NPT است. کشورهای دیگر از جمله فرانسه، روسیه، استرالیا و کانادا نیز طبق همین رفتار آمریکا اقدام کرده­اند.

11. آمریکا و هند در 29 مارس 2010، موافقت­نامه دیگری درباره بازفراوری پس ماندهای سوخت هسته­ای آمریکا در هند امضا کردند. بر اساس این توافقنامه، هند اجازه دارد پلوتونیوم را از پس­ماندهای رآکتورهای هند که مواد هسته­ای آمریکا به آنها تزریق شده است جدا سازد. قبلاً فقط ژاپن و کشورهای عضو جامعه انرژی هسته­ای اروپا (Euratom) چنین امتیازی داشتند.

12.  در بیانیه مشترک روسای جمهور آمریکا و هند در 8 نوامبر 2010 بر دو نکته غیرقانونی تاکید شده است:

-    حمایت آمریکا از گفتگوی جدی و معنادار بین تمامی کشورهای دارنده تسلیحات هسته­ای (اعم از کشورهای عضو یا غیرعضو NPT)

13.  فرانسه و انگلیس در دوم نوامبر 2010 – در کنار موارد دیگر – توافق کرده­اند که تأسیسات مشترک آزمایش هسته­ای که در تناقض آشکار با تعهدات آنها ذیل پیمان­های CTBT و NPT است ایجاد نمایند. این امر باعث شگفتی بسیاری از تحلیل­گران این حوزه شده است. بر این اساس، در منطقه والدوک (valduc) فرانسه که حدوداً در 45 کیلومتری شمال شرقی شهر دیجون (Dijon) است تأسیسات شبیه­سازی هسته­ای ایجاد می­شود. طبق اعلام ریاست جمهوری فرانسه، این تأسیسات در سال 2012 آغاز به­کار می­کند و به دانشمندان انگلیس و فرانسوی کمک می­کند که با مدل­سازی عملکرد مواد هسته­ای از "کارآیی، اعتبار و امنیت بلندمدت" زرادخانه هسته­ای خود اطمینان یابند.

14. عدم تأمین سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران توسط آمریکا، علیرغم آنکه قرارداد معتبر وجود داشته و حتی هزینه سوخت هم پرداخت شده بود نقض آشکار ماده چهار NPT می­باشد. امتناع آلمان از ادامه سوخت نیروگاه بوشهر و امتناع فرانسه از ساخت نیروگاه دارخوین و عدم اجازه به استفاده از سهم ایران در یوردیف فرانسه از موارد نقض آشکار ماده چهار NPT محسوب می­شود.

15. تأکید بر حفظ و تداوم اهمیت و جایگاه تسلیحات هسته­ای و بحث بازدارندگی در دکترین جدید هسته­ای آمریکا و انگلیس و ناتو و تهدید هسته­ای آمریکا علیه ایران برخلاف تعهدات این کشور از جمله قطعنامه 984 که در آستانه تمدید ناحدود NPT در سال 1995 صادر شده است می­باشد.

16. تداوم آزمایش­های هسته­ای مجازی (Virtual) با استفاده از ابر رایانه­ها توسط آمریکا در تناقض با تعهدات ذیل CTBT است. آزمایش اخیر آمریکا در 15 سپتامبر 2010 با عکس­العمل شدید شهروندان هیروشیما و ناکازاکی مواجه شد.

موارد نقض مفاد کنوانسیون منع سلاح­های شیمیایی توسط انگلستان و امریکا

1.    انگلستان

انگلستان مواد متعددی از کنوانسیون منع سلا­ح­های شیمیایی (CWC) را در زمینه ذیل نقض نموده است:

1-    قصور در اظهار سلاح­های شیمیایی مکشوفه در عراق

2-    انهدام سلاح­های شیمیایی مکشوفه و نقض مفاد کنوانسیون

3-    انتقال غیرمجاز برخی از سلاح­های شیمیایی مکشوفه و یا نمونه­های آنها به خارج از عراق

4-    نمونه­برداری و آنالیز غیرمجاز سلاح­های شیمیایی مکشوفه

5-    انهدام غیرمجاز نمونه­های انتقال یافته به خارج از عراق

6-    مخفی­کاری در ارائه اطلاعات به دبیرخانه فنی سازمان حتی پس از انتقال مقدماتی اطلاعات به آن دبیرخانه،

7-    اعلام عدم آمادگی برای رعایت ضرب­الاجل تمدید شده نهایی

·  مخفی­کاری در ارائه اطلاعات به دبیرخانه فنی سازمان حتی پس از انتقال مقدماتی اطلاعات به آن دبیرخانه

·  اعلام عدم آمادگی برای رعایت ضرب­الاجل تمدید شده نهایی

2.   آمریکا

· جمهوری اسلامی ایران نگرانی جدی خود را بابت وسعت نقض کنوانسیون توسط ایالات متحده از سال 2003 و تآثیر بالقوه عملیات نیرهای ائتلاف در عراق بر سلامت و امنیت مردم ایران و نیز محیط زیست در گذشته و آینده ابراز می­نماید.

· ایالات متحده به سبب مخفی نگهداشتن اطلاعات مربوط به کشف و انهدام سلاح­های شیمیایی در عراق و نیز خودداری از تسلیم اظهارنامه­های لازم تحت مفاد پاراگراف 1 (a) از ماده سوم کنوانسیون، این کنوانسیون را نقض نموده است.

· بر اساس کنوانسیون، ایالات متحده متعهد بوده است سلاح­هایی را که در قلمروی تحت حاکمیت یا کنترل او قرار داشته است اظهار کند. به چه علت ایالات متحده سه سال بعد از کشف سلاح­های شیمیایی در عراق، در حالی­که این کشور در قلمروی تحت حاکمیت یا کنترل او قرار داشته است موضوع را به دبیرخانه فنی سازمان منع سلاح­های شیمیایی اطلاع داده است؟

· ماده سه، پاراگراف 1 (a)، بند فرعی (ii) دولت­های عضو را ملزم ساخته است: "در مورد سلاح­های شیمیایی محل دقیق، کل مقادیر و جزئیات فهرست سلاح­های شیمیایی را که در تملک یا در اختیار دارد یا در قلمرو تحت حاکمیت یا کنترل او هستند، طبق بند 1 الی 3 از بخش چهارم (A)  از پیوست راستی­آزمایی ... را مشخص نماید."

· ایالات متحده محل دقیق، کل مقادیر و جزئیات فهرست سلاح­های شیمیایی را که در قلمرو تحت حاکمیت یا کنترل او بوده است، مشخص نکرده و مفاد بند 1 الی 3 از بخش چهارم (A) از پیوست راستی­آزمایی کنوانسیون را نقض نموده است.

· بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط دبیرخانه فنی سازمان منع سلاح­های شیمیایی، "فهرست و مشخصات الام مکشوفه و رویه انهدام آنها در نامه مقدماتی ایالات متحده در ماه ژوئیه 2006 ارائه نشده است."

· مخفی­کاری ایالات متحده در مورد اطلاعات مربوط به فهرست و مشخصات اقلام مکشوفه و خودداری از تسلیم رویه انهدام آنها در مغایرت با مفاد پاراگراف فرعی (ii)، پاراگراف یکم (a) از ماده سوم کنوانسیون منع سلاح­های شیمیایی و نقض آشکار مفاد این کنوانسیون است.

· ایالات متحده تا روز 7 آوریل 2009 ( شش ال پس از اقدام به انهدام سلاح­های شیمیایی مکشوفه در عراق) نسبت به ارائه­ی اطلاعات تکمیلی اقدام ننموده است/ این نیز به نوبه­ی خود نقض مفاد کنوانسیون منع سلاح­های شیمیایی محسوب می­گردد. در عین حال، هنوز مشخص نیست که نیت واقعی آمریکا از این تأخیر و مخفی­کاری چه بوده است.

· ایالات متحده تاکنون به تعهدات خود در خصوص تسلیم اطلاعات جزئی انهدام سلاح­های شیمیایی در عراق از طریق ارائه­ی اظهارنامه­ها تحت مفاد بخش چهارم (A)، پاراگراف­های یکم تا سوم از پیوست راستی­آزمایی کنوانسیون عمل ننموده است.

· ایالات متحده علاوه بر مخفی نمودن اطلاعات مربوط به کشف سلاح­های شیمیایی در عراق، به تعهدات خود تحت مفاد پاراگراف فرعی (V)، پاراگراف یکم (a) از ماده سوم کنوانسیون منع سلاح­های شیمیایی عمل نکرده و مغایر با مفاد کنوانسیون، طرح انهدام را برای تأیید توسط شورای اجرایی سازمان منع سلاح­های شیمیایی (EC) به این شورا ارائه ننموده است.

· انتقال نمونه­ها به ایالات متحده مغایر با مفاد پاراگراف فرعی (iv)، پاراگراف یکم (a) از ماده سوم کنوانسیون منع سلاح­های شیمیایی بوده است.

· انهدام نمونه­های سلاح­های شیمیایی در قلمروی ایالات متحده ناقض مفاد پاراگراف چهارم از ماده چهارم کنوانسیون منع سلاح­های شیمیایی بوده است.

عملکرد آمریکا در قبال حمله اسراویل به کاروان آزادی

·  هماهنگی واشنگتن و تل­آویو در سطح عالی درباره نحوه موضع­گیری آمریکا در قبال حمله اسرائیل

· مارک رگو (Mark Regev) سخنگوی دولت اسرائیل: "ما تمایل داریم که تشکرات خود را از ایالات متحده بخاطر تلاش­های پشت پرده­اش برای رقیق کردن لحن و ادبیات بیانیه (شورای امنیت) سازمان ملل ابراز کنیم."

· تلشا جهت واگذاری موضوع تحقیق و تفحص از واقعه به خود اسرائیل که مجرم ماجراست. الجاندرو وولف معاون سوزان رایس می­گوید: "آمریکا کاملاً مطمئن است که اسرائیل می­تواند تحقیقات معتبر، بی­طرفانه، شفاف و فوری درباره این واقعه انجام دهد."

· رأی منفی واشنگتن به قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل در محکومیت حمله اسرائیل به ناوگان آزادی (انگلیس و فرانسه رأی ممتنع داد)

· کلینتون درباره موضوع ناوگان آزادی با تأکید بر حق اسرائیل در دفاع خود تضریح کرد که "به هرحال نیازمندی­های امنیتی اسرائیل باید تأمین شوند" و بایدن نیز گفت که "این حق مسلم اسرائیل است که منافع امنیتی خود را تأمین کند"

موضع آمریکا به رویکرد سند نهایی اجلاس بازنگری NPT (2010) به اسرائیل

·  بیانیه اوباما

ما قویاً با تلاش­های صورت گرفته برای انگشت­نما شدن (single out) اسرائیل مخالفت می­کنیم و با اقداماتی که امنیت ملی اسرائیل را به مخاطره بیافکند مقابله خواهیم کرد."

·  بیانیه رسمی جونز مشاور امنیت ملی اوباما (28 می 2010)

ایالات متحده به یک کنفرانس با یک سری اقدامات اجازه نمی­دهد که امنیت ملی اسرائیل را به خطر اندازد. ما هیچ رویکردی را که اسرائیل برجسته سازد (single out) یا انتظارات غیرواقعی ایجاد نماید را قبول نخواهیم کرد. موضع بلندمدت آمریکا در قبال صلح و امنیت خاورمیانه از جمله تعهد تزلزل ناپذیر به امنیت اسرائیل تغییری نخواهد کرد.

الن تاچر معاون کنترل تسلیحات و امنیت بین­الملل وزارت خارجه آمریکا (28 می 2010)

(در رابطه با کنفرانس خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته­ای 2012) توانایی ما برای انجام این کار به­شدت تضعیف شده چرا که در سند نهایی کنفرانس NPT، اسرائیل در بخش خاورمیانه انگتش­نما شده و این واقعیتی است که آمریکا به­شدت از آن نگران است.

تفاوت رویکردها

· ایران دو دور مذاکرات رسمی با 1+5 را با جدیت برگزار کرد و به تعهدات خود پایبند ماند اما آمریکا پس از مذاکرات، روند فشار را تقویت کرد.

·  در عرصه هسته­ای، ایران بیاینه تهران را داد اما غرب قطعنامه 1929 را داد

ایران کنفرانس خلع سلاح هسته­ای با شعار انرژی هسته­ای برای همه، سلاح هسته­ای برای هیچ­کس را برگزار کرد اما آمریکا ایران را به حمله هسته­ای تهدید کرد.

---

[1] world court که بعداً به دیوان دائمی دادگستری بین­المللی تغییر نام یافت  permanent court of lnternational justicey)